[2021] Từ A – Z về Lịch sử Cây cà phê Trên thế giới và Việt Nam

Có thể bạn chưa biết, cà phê đã xuất hiện lâu đời với chiều dài lịch sử vô cùng phong phú và thú vị. Trải dài qua 5 thế kỷ phát triển và lưu giữ, đến nay cà phê đã trở thành thức uống đại diện cho nét đẹp văn hóa của người Việt Nam nói riêng và của người bản địa trên khắp năm châu nói chung. Hãy cùng khám phá lịch sử cà phê thế giới và lịch sử cà phê Việt Nam thông qua bài viết nhé!

Sơ lược về nguồn gốc lịch sử của Cây cà phê trên thế giới

Truyền thuyết về nguồn gốc sơ khai của Cây cà phê

Cà phê là một cái tên không quá xa lạ với người dân Việt Nam. Tuy vậy, 2 cái tên quen thuộc đó cũng phải trải qua cả một quá trình biến đổi rất dài với những câu chuyện vô cùng thú vị. Trong những câu chuyện ly kỳ đó, được truyền tay nhiều nhất chính là truyện về anh chàng Kaldi người xứ Abyssinia với đàn dê của anh ta.

Truyện kể rằng, tại xứ sở Ethiopia xa xôi, người dân sinh nhai bằng nghề chăn dê. Một ngày nọ, người chăn dê tên Kaldi dẫn đàn dê về nhà, trên đường về đàn dê của anh đã nhấm nháp những quả lạ có màu nâu đỏ sáng bóng bên đồi. Khi màn đêm buông xuống, dưới ánh trăng khuya, những chú dê như đang nhảy múa. Kaldi phát hiện ra điều đó, lạ lùng thay khi anh ăn thử  những quả lạ ấy, bản thân anh cũng trở nên hưng phấn hơn. Bản thân anh nghĩ rằng mình đã gặp một phép lạ. Sau đó, Kaldi đã báo lên cho một vị nhiệm tu ở trong vùng. Lúc đầu nhà nhiệm tu rất lo lắng, ông sợ rằng đây là thứ trái cấm của quỷ dữ nên lập tức vứt vào lò lửa. Thế nhưng một sự kỳ diệu đã xảy ra, ngay sau khi cho vào lửa những quả lạ đẹp mắt đó đã cháy xém và tỏa ra một mùi thơm lừng. Đến lúc này, người nhiệm tu mới tin rằng đây là một món quà của Thượng Đế ban tặng cho người dân nơi đây, ông vội vàng kêu thêm những tăng lữ khác đến để thử nghiệm. Và sau cùng, họ đã rang hạt cà phê, giã nhỏ rồi pha vào nước uống để mọi người cùng hưởng thiên ân.

Lúc đầu,  những người tăng lữ này đã thống nhất  sẽ giấu kín chuyện này. Thế nhưng “hữu xạ tự nhiên hương” lời nói có cánh, bí mật không bao giờ là mãi mãi. Tiếng tăm của loại nước uống thần kỳ này đã lọt ra khỏi bức tường kiên cố của tu viện và theo hướng đông lan ra khỏi đất nước Ethiopia, xuất hiện tiếp theo tại vương quốc Arabia. Và từ đó, bắt đầu cho chuyến hành trình đi khắp năm châu của mình.

Mặc dù không ai xác thực được sự đúng, sai của câu chuyện này nhưng nó đã trở thành một trong những truyền thuyết ly kỳ về nguồn gốc lịch sử cà phê thế giới.

Hành trình Cà phê đến với Ả rập xê út Năm 1100

Theo sách sử kể lại, ban đầu những thương nhân Ả rập mang những hạt cà phê Ethiopia đến Yemen. Họ bắt đầu gieo trồng cà phê và nhân giống tại các đồn điền. Hạt cà phê nhanh chóng phát triển tại vùng đất này. Mặc dù ở thời điểm này, cách pha chế cà phê còn rất sơ khai nhưng nhờ công dụng mang lại sự tỉnh táo, phấn chấn mà thức uống này được nhiều người dân yêu thích. Hơn nữa, thức uống đắng đắng này còn phù hợp với luật lệ khắt khe của kinh Koran nên dần phổ biến trong thế giới Hồi giáo

Chính những người Hồi Giáo đã góp phần đưa thức uống này đến gần hơn với mọi người. Năm 1954, cà phê chính thức được phổ biến dần tại những vùng lân cận Thánh địa Mecca (một thành phố tại vùng đồng bằng của Ả rập xê út), những quán cà phê đầu tiên được mở, trở thành nơi tụ hội quen thuộc của những người hồi giáo. Trở thành một thức uống thần kỳ mà người Hồi Giáo xem như thiên ân của Thượng Đế.

Hành trình cà phê đi khắp năm châu từ 1957 – 1970

Từ năm 1957 cà phê bắt đầu du nhập vào các nước lân cận Ả rập như Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Anh, Mỹ, Hà Lan…và được những người dân nơi đây vô cùng yêu thích. Các quán cà phê được mở lên hàng loạt và trở thành địa điểm chính cho những buổi họp chính trị, buổi hẹn hò hay thư giãn của người dân các nước… Ban đầu, họ chỉ nhập thô về từ Ả Rập, cho đến năm 1710, các thương gia từ châu Âu đã quyết định đem giống cây cà phê về trồng thử tại khu vườn Âu Châu, Amsterdam và thành công. Những mầm cà phê đầu tiên nảy mầm và được gieo trồng phổ biến tại các nước ở Châu Âu.

Tiếp đó, hạt cà phê được các thương nhân, nhà truyền giáo, thậm chí là người dân địa phương…mang đi và gieo trồng khắp nơi. Chỉ trong vòng 100 năm cà phê đã được mang đi tất cả các nước.  Lúc này, những người Ả Rập mới mất dần vị trí độc tôn của mình. Tuy nhiên, cùng một giống cà phê ban đầu nhưng  tùy vào lãnh thổ, khí hậu và đất đai tại các nước khác nhau mà giống cây này sinh trưởng khác nhau, các giống cà phê khác nhau cũng từ đó ra đời.

Cho đến tận ngày nay, cà phê trở thành giống cây chủ lực cho nhiều nước và trở thành thành thức uống được nhiều người yêu thích trên thế giới

Nguồn gốc lịch sử cà phê rang xay và cà phê pha phin

Về lịch sử của cà phê rang xay cũng rất ly kỳ, 1637 có một người nhập cư Do Thái tên Pasqua Rosee tiên phong mở quán cà phê đầu tiên tại London. Mức độ thưởng thức của người dân London khá cao, chính vì vậy ông đã đổi mới cách thức chế biến cà phê, mở ra một phong cách thưởng thức cao cấp hơn. Cà phê rang xay cũng ra đời từ đây.

Khi đến với nước Pháp, những người dân nơi đây lại tiếp tục cải thiện và  ra cà phê túi lọc. Theo đó, ban đầu họ đã cho bột cà phê vào túi vải, ngâm trong nước sôi và hoàn toàn ngạc nhiên về thành phẩm của mình, Vì cà phê được chiết xuất từ túi lọc hoàn toàn không bị hoà lẫn tạp chất hay bã cà phê. Qua nhiều năm cải tiến, người ta bắt đầu dùng phin để pha cà phê và lịch sử cà phê pha phin được ra đời từ đó.

Theo sự phát triển của thời đại, đến nay đã có rất nhiều cách pha chế cà phê khác nhau ra đời. Tuy nhiên, cà phê rang xay với kiểu pha phin truyền thống vẫn được nhiều người ưa chuộng vì giữ nguyên được hương vị đậm đà của cà phê

Tham khảo: Cách pha cà phê phin đúng cách: Tại đây

Cà phê du nhập vào Việt Nam

Nếu là người Việt Nam hẳn bạn không còn xa lạ với hình ảnh của các chú, các bác tụ tập bên vỉa hè thoáng mát, nhâm nhi tách cà phê nóng hổi, thủ thỉ những câu chuyện thường nhật. Rồi hình ảnh vội vàng  mua 1 cốc cà phê mang đi của các anh chị văn phòng hay hình ảnh check in cực  “chill” của các bạn trẻ trong những quán cà phê vô cùng bắt mắt đúng không? Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi về nguồn gốc lịch sử của cà phê hay cà phê bắt đầu từ đâu chưa?

Thật sự cà phê không phải ban đầu đã ở nước mình mà được du nhập từ nước ngoài. Từ giữa những năm 80 của thế kỷ XIX, mà cụ thể là năm 1850, người Pháp xâm lược Việt Nam từ đó họ cũng mang theo nhiều nét văn hóa phương Tây du nhập vào nước mình, lịch sử cà phê Việt Nam cũng xuất hiện từ đây. Tuy nhiên, phải đến năm 1900, giống cây cà phê đầu tiên mới được gieo trồng tại các tỉnh phía Bắc và miền Trung nước ta như Ninh Bình, Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Quảng Trị…Và sau đó lan dần xuống các  tỉnh Tây Nguyên.

Theo sách sử lưu lại, tương tự như miền Bắc và miền Trung thì ban đầu những người Pháp cũng gieo trồng giống cây cà phê Chè (cà phê Arabica) cho các tình Tây Nguyên. Nhưng chỉ sau một thời gian phát triển, các giống cây cà phê Arabica này bị thoái hóa do bị rỉ sắt nặng. Từ đó, người ta bắt đầu nghiên cứu và quyết định thay thế giống cà phê Chè bằng cà phê Vối (hay cà phê Robusta) và cà phê Mít đến tận ngày hôm nay.  So với Phía Bắc hay Miền Trung thì vùng đất Tây Nguyên càng thích hợp với giống cây này hơn. Cà phê được gieo trồng tại các tỉnh Tây Nguyên có hạt to và thơm hơn. Nhờ vậy mà các tình Tây Nguyên được khai phá để trồng cà phê và trở thành vùng trồng cà phê lớn nhất nước ta. Đến nay cà phê không chỉ là giống cây chủ lực, giúp phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của người dân Việt Nam mà còn trở thành một nét đẹp văn hóa không thể thiếu của người dân nơi đây.

Xem thêm: Thương hiệu cà phê tốt nhất tại Việt Nam

Hy vọng, qua bài  này bạn đã có thêm những kiến thức bổ ích và thú vị về lịch sử của cà phê Việt Nam và lịch sử cà phê thế giới qua 5 thế kỷ phát triển và lưu giữ!

Nguồn: Art Coffee

Xem thêm:

https://artcoffeevietnam.business.site/

https://www.scoop.it/u/art-coffee

Trang Chủ